Standardy ochrony
Standardy ochrony małoletnich w Przedszkolu 160
w Warszawie, ul. Niepołomicka 26
Rozdział I
§ 1 Podstawa prawna
1. Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle
seksualnym i ochronie małoletnich (Dz. U. z 2023 r. poz. 1304 i 1606);
- Konwencja o Prawach Dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów
Zjednoczonych z dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U. 1991 nr 120 poz. 526 z późn. zm.);
- Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy
w rodzinie oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. z 2023 r. poz. 535);
- Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz. U. z 2021 r.
poz. 1249 z późn. zm. oraz z 2023 r. poz. 289 i 535);
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145);
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997r. - Kodeks Karny (Dz.U.2022.0.1138 t. j.);
- Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2023 r. poz.
2809);
- Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy
oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 14 sierpnia 2023 roku, poz. 1606).
§ 2 Objaśnienie terminów
1. Ilekroć jest mowa w niniejszym dokumencie o:
a) dziecku/małoletnim – znaczy, że dotyczy każdego dziecka uczęszczającego do Przedszkola nr
160 w Warszawie, w tym dziecka z niepełnosprawnością oraz ze specjalnymi potrzebami
edukacyjnymi;
b) instytucji, placówce – znaczy, że dotyczy Przedszkola nr 160 w Warszawie;
c) personelu – znaczy, że dotyczy każdego pracownika Przedszkola nr 160 w Warszawie bez
względu na jego formę zatrudnienia, w tym dyrektora, nauczycieli, pomocy przedszkolnych,
pracowników administracji i obsługi, również wolontariuszy, praktykantów oraz innych osób,
które z racji pełnionej funkcji lub zadań mają (nawet potencjalny) kontakt z dziećmi;
d) opiekunie dziecka – dotyczy osoby uprawnionej do reprezentowania dziecka,
w szczególności jego rodziców lub opiekunów prawnych, a także rodziców zastępczych;
e) polityce – należy przez to rozumieć Politykę Ochrony Dzieci Przed Krzywdzeniem;
f) zgodzie rodzica/ opiekuna dziecka - czyli o zgodę co najmniej jednego z rodziców/opiekunów
prawnych. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka należy
poinformować ich o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny;
g) krzywdzeniu dziecka – znaczy, popełnienie czynu zabronionego lub karalnego na szkodę dziecka
lub zagrożenie dobra dziecka, w tym jego zaniedbanie.
Krzywdzeniem jest:
- przemoc - zachodzi wówczas, gdy jakaś osoba odnosi się do drugiej w sposób niezgodny z
wymaganiami w relacji, która ich łączy;
- przemoc fizyczna - zachodzi wówczas, gdy dochodzi do celowego uszkodzenia ciała,
zadawania bólu drugiej osoby;
- przemoc emocjonalna - zachodzi wówczas, gdy osoba pokrzywdzona jest zastraszana,
poniżana, ośmieszana, upokarzana, manipulowana, wciągana w konflikt pomiędzy innymi
osobami, brak okazywania miłości, wsparcia, uwagi, szacunku, a także stawanie do możliwości
danej osoby wymagań i oczekiwań;
- wykorzystywanie seksualne - zachodzi wówczas, gdy inna osoba zaspokaja swoje potrzeby
seksualne kosztem drugiej osoby bez jej zgody. Może być wykorzystanie seksualne z
kontaktem fizycznym lub zachowanie bez kontaktu fizycznego (np. obnażanie się przed
dzieckiem);
- zaniedbywanie - zachodzi wówczas, gdy niezaspokajane są podstawowe potrzeby materiale i
emocjonalne dziecka przez rodzica lub opiekuna prawnego, brak pożywienia, ubrań, dostępu
do lekarza itp.
Rozdział II
§ 3 Spełnianie standardów ochrony dzieci
1. Celem głównym wprowadzenia Standardów Ochrony Małoletnich w Przedszkolu nr 160 w
Warszawie jest zapewnienie wszystkim dzieciom możliwie najlepszych warunków do rozwoju
w atmosferze życzliwości, szacunku, akceptacji i bezpieczeństwa.
2. Niedopuszczalne jest stosowanie przez pracownika przedszkola i inną osobę dorosłą z otoczenia
dziecka jakiejkolwiek formy przemocy.
3. Standardy ochrony małoletnich są koniecznym elementem właściwego funkcjonowania
- placówki, mającym na celu:
- troskę o dobro każdego dziecka;
- zwiększenie świadomości personelu dotyczącej zagrożeń i efektywnego ich zapobiegania;
- tworzenie środowiska, w którym respektowane są prawa dziecka.
4. Standardy określają zachowania niedozwolone personelu względem dzieci oraz właściwe reakcje
w sytuacjach zagrożenia ich bezpieczeństwa.
5. Poprzez wdrożenie standardów przedszkole angażuje się w ochronę dzieci przed krzywdzeniem.
§ 4 Standardy ochrony dzieci przed krzywdzeniem
I. Standard I Polityka
1. Polityka dotyczy całego personelu przedszkola.
2. Za wdrażanie i nadzorowanie ww. Polityki odpowiada dyrektor przedszkola.
3. Dyrektor wyznacza osobę odpowiedzialną za monitoring i realizację Polityki.
4. Polityka ochrony dzieci jasno i kompleksowo określa:
1) zasady bezpiecznej rekrutacji personelu;
2) sposób reagowania w przedszkolu na przypadki podejrzenia, że dziecko doświadcza
krzywdzenia i zasady prowadzenia rejestru interwencji;
3) zasady bezpiecznych relacji personel–dziecko i dziecko–dziecko;
4) zasady bezpiecznego korzystania z Internetu i mediów elektronicznych;
5) zasady ochrony wizerunku i danych osobowych dzieci.
5. Polityka jest opublikowana i szeroko promowana wśród całego personelu, rodziców
i dzieci, a poszczególne grupy są z nią aktywnie zapoznawane poprzez działania edukacyjne
i informacyjne.
6. Ustanowienie Polityki ochrony dzieci przed krzywdzeniem jest komunikatem zarówno dla
personelu przedszkola, jak i dla przebywających w nim dzieci oraz ich opiekunów w codziennej
pracy placówki realizowane są takie wartości, jak: dobro dziecka oraz jego prawo do życia w
bezpiecznym i zapewniającym rozwój otoczeniu.
II. Standard II Personel
1. W ramach rekrutacji personelu pracującego w placówce prowadzona jest ocena przygotowania
kandydatów do pracy z dziećmi oraz sprawdzane są ich kwalifikacje.
2. Dyrektor przedszkola uzyska o każdym członku personelu dane z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym oraz informacje z Krajowego Rejestru Karnego i rejestrów karalności państw trzecich w zakresie określonych przestępstw (lub odpowiadających im czynów zabronionych w przepisach prawa obcego) lub w przypadkach prawem wskazanych oświadczenia o niekaralności (załącznik nr 5).
3. Określone są zasady bezpiecznych relacji całego personelu przedszkola z dziećmi, wskazujące jakie
zachowania są niedozwolone, a jakie pożądane w kontakcie z dzieckiem.
4. Przedszkole zapewnia swoim pracownikom podstawową edukację na temat ochrony dzieci przed
krzywdzeniem i pomocy dzieciom w sytuacjach zagrożenia w zakresie:
1) rozpoznawania symptomów krzywdzenia dzieci;
2) procedur interwencji w przypadku podejrzeń krzywdzenia;
3) odpowiedzialności prawnej pracowników placówki zobowiązanych do podejmowania
interwencji;
4) procedury „Niebieskiej Karty”.
Standardy uzupełniające:
1. Personel przedszkola pracujący z dziećmi i ich opiekunami jest przygotowany, by edukować:
1) dzieci na temat ochrony przed przemocą i wykorzystywaniem;
2) opiekunów dzieci na temat wychowania dzieci bez przemocy oraz chronienia ich przed przemocą
i wykorzystywaniem.
2. Personel dysponuje materiałami edukacyjnymi dla dzieci i dla rodziców oraz aktywnie je
wykorzystuje, m.in. ma dostęp do szkoleń, które są pomocne w zdobyciu kompetencji
niezbędnych do zapewnienia dzieciom ochrony i przeciwdziałania zagrożeniom.
III. Standard III Procedury
1. W przedszkolu wypracowano procedury, które określają krok po kroku, jakie działanie
należy podjąć w sytuacji krzywdzenia dziecka lub zagrożenia jego bezpieczeństwa ze strony
personelu placówki (załącznik nr 1) , członków rodziny (załącznik nr 2), rówieśników
(załącznik nr 3) i osób obcych.
2. Placówka dysponuje danymi kontaktowymi lokalnych instytucji i organizacji, które zajmują
się interwencją i pomocą w sytuacjach krzywdzenia dzieci (policja, sąd rodzinny, centrum
interwencji kryzysowej, OPS, placówki ochrony zdrowia- załącznik nr 4) oraz zapewnia do
nich dostęp wszystkim pracownikom.
3. W przedszkolu wyeksponowane są informacje dla dzieci na temat możliwości uzyskania
pomocy w trudnej sytuacji, w tym numery bezpłatnych telefonów zaufania dla dzieci i
młodzieży.
IV. Standard IV Monitoring
1. Przyjęta Polityka ochrony dzieci jest weryfikowana - zgodnie z Ustawą z dnia 28 lipca 2023 r. o
zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw – co najmniej
raz na dwa lata, ze szczególnym uwzględnieniem analizy sytuacji związanych z wystąpieniem
zagrożenia bezpieczeństwa dzieci.
2. Standardy uzupełniające:
1) W ramach weryfikacji Polityki omawia się z dziećmi i ich rodzicami/opiekunami sposób
realizacji zapisów w niej zawartych. Realizacja tego standardu oznacza, że Polityka
ochrony dzieci jest w placówce żywym dokumentem podlegającym bieżącej weryfikacji
i aktualizowanym, jeśli wymaga tego dobro dzieci. Takie podejście zwiększa
zaangażowanie i poczucie odpowiedzialności personelu, ponieważ umożliwia
pracownikom sprawdzanie stopnia znajomości zasad i procedur, a także pozwala
rozstrzygnąć ewentualne niejasności czy niespójności w regulacjach wprowadzonych w
przedszkolu. Skierowanie pytania o to, jak dzieci postrzegają swoje bezpieczeństwo i
obowiązujące w instytucji standardy ochrony dzieci, nie tylko uwzględnia ich głos, ale
zapewnia im również podmiotowość w działaniach, których są adresatami. Z kolei
włączenie opiekunów w proces ewaluacji przyjętych standardów jest ważnym
komunikatem mówiącym o tym, że są oni partnerem instytucji w tworzeniu bezpiecznego
środowiska dla dzieci.
§5 Wskaźniki realizacji standardów
I. Wskaźniki realizacji Standardu I. POLITYKA
1. Dokument Polityka ochrony dzieci przed krzywdzeniem opracowany w przedszkolu,
zawierający wszystkie wymagane zapisy, został podpisany przez dyrektora Przedszkola nr 160
2. Oświadczenie o znajomości Polityki i zobowiązaniu do jej przestrzegania zostało podpisane
przez cały personel, a każda zatrudniana osoba jest zobowiązana do zapoznania się z
obowiązującą Polityką, co potwierdza podpisując oświadczenie.
3. Wyznaczono osobę odpowiedzialną za monitoring realizacji Polityki, której rola, zadania oraz
kwalifikacje są jasno określone. Podano do wiadomości personelu, dzieci oraz opiekunów, kto
jest tą osobą wraz z informacją jak się z nią skontaktować.
II. Wskaźniki realizacji Standardu II. PERSONEL
1. Zasady bezpiecznej rekrutacji zostały przyjęte w przedszkolu i są stosowane w odniesieniu do
każdej osoby mającej kontakt z dziećmi.
2. Zasady bezpiecznych relacji pracowników z dziećmi zostały przyjęte w przedszkolu podpisane
przez dyrektora Przedszkola nr 160 i udostępnione w postaci papierowej oraz elektronicznej na
stronie internetowej Przedszkola nr 160 w zakładce dokumenty.
3. Plan szkoleniowo-edukacyjny na dany rok szkolny został opracowany, podpisany przez
dyrektora Przedszkola nr 160 i jest wdrażany.
4. Personel przedszkola posiada wiedzę w zakresie: rozpoznawania czynników ryzyka i
symptomów krzywdzenia dzieci, prawnych aspektów ochrony dzieci, przemocy rówieśniczej,
zapewniania bezpieczeństwa dzieciom i podejmowania działań profilaktycznych i
interwencyjnych.
5. . Placówka udostępnia materiały edukacyjne dla dzieci oraz scenariusze zajęć, na podstawie
których personel może prowadzić warsztaty na temat przeciwdziałania krzywdzeniu dzieci i
zapewniania im bezpieczeństwa.
6. Zajęcia edukacyjne dla dzieci w zakresie praw dziecka, ochrony przed przemocą i
wykorzystywaniem (w tym również w Internecie) zostały wpisane do planu pracy dydaktyczno-
wychowawczo-opiekuńczej na dany rok szkolny.
7. Przedszkole udostępnia dzieciom materiały edukacyjne (np. książki, filmy edukacyjne)
dotyczące ich praw, ochrony przed zagrożeniami przemocą i wykorzystywaniem.
8. Placówka zapewnia opiekunom dostęp do danych kontaktowych instytucji (policja, sąd
rodzinny, centrum interwencji kryzysowej, OPS, placówki ochrony zdrowia- załącznik 2)
zapewniających pomoc i opiekę w trudnych sytuacjach życiowych, a także uzyskiwanie
informacji i wskazówek do ochrony dzieci przed krzywdzeniem oraz podnoszenia kompetencji
wychowawczych.
III. Wskaźniki realizacji Standardu III. PROCEDURY
1. Zarówno pracownicy, jak i dzieci wiedzą, do kogo należy skierować informację o podejrzeniu
krzywdzenia dziecka.
2. W przedszkolu opracowano procedurę określającą działania jakie należy podjąć w sytuacji
krzywdzenia dziecka lub zagrożenia jego bezpieczeństwa ze strony personelu, członków rodziny,
rówieśników i osób trzecich. Procedura zawiera też informacje o formach wsparcia udzielanego
poszkodowanemu dziecku.
3. W widocznym miejscu w placówce wyeksponowane są informacje na temat możliwości
uzyskania pomocy w trudnej sytuacji, w tym numery bezpłatnych telefonów zaufania dla dzieci
i młodzieży.
4. Opracowany jest sposób zbierania i dokumentowania sygnałów o niepokojących sytuacjach.
Rozdział III
§ 6 Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci
1. Pracownicy placówki posiadają wiedzę i w ramach wykonywanych obowiązków zwracają
uwagę na czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia dzieci.
2. W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka pracownicy placówki podejmują rozmowę z
rodzicami, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia i motywują ich do
szukania pomocy.
3. Pracownicy monitorują sytuację i dobrostan dziecka.
4. Pracownicy znają i stosują zasady bezpiecznych relacji personel–dziecko i dziecko–dziecko
ustalone w placówce.
5. Rekrutacja pracowników placówki odbywa się zgodnie z zasadami bezpiecznej rekrutacji
personelu.
§ 7 Sygnały wykorzystywania seksualnego dziecka
1. Sygnały wykorzystywania seksualnego dziecka:
1) unikanie rozmowy i spotkań z osobami bliskimi w tym z rodzicami bądź przyjaciółmi i
nauczycielami;
2) gdy uda się nawiązać relacje i dziecko zacznie mówić, nie chce opowiadać ze szczegółami, mówi,
że zostało proszone o dochowanie tajemnicy;
3) opisuje zachowania osoby dorosłej świadczące o próbach niedozwolonych kontaktów
fizycznych;
4) jest przygnębione i wycofane, ma problemy ze snem;
5) skarży się na dolegliwości fizyczne, które nie mają medycznego potwierdzenia są bólami
somatycznymi;
6) przejawia dolegliwości mogące wskazywać na wykorzystywanie, np. ból w okolicach genitaliów
czy odbytu;
7) nagle zaczyna mieć problemy związane z uczęszczaniem do przedszkola, ma trudności z
koncentracją uwagi;
8) staje się agresywne;
9) przejawia nietypowe zachowania seksualne, np. publiczna masturbacja lub wypowiadanie się o
niedozwolonych kontaktach fizycznych.
§ 8 Postępowanie w przypadku rozpoznania zagrożenia wykorzystywania seksualnego dziecka
1. Rozpoznawanie zagrożenia – rozmowa z dzieckiem:
1) jeśli dziecko poprosi nauczyciela lub inną osobę z personelu o rozmowę, należy przeprowadzić
ją natychmiast;
2) miejsce rozmowy powinno być ciche, spokojne, przyjazne, zapewniające poczucie
bezpieczeństwa i swobodę wypowiedzi;
3) w przypadku otrzymania przez nauczyciela lub inną osobę z personelu informacji o
wykorzystywaniu seksualnym dziecka, dyrektor przedszkola powołuje zespół interwencyjny, w
skład, którego mogą wejść: dyrektor, pedagog, psycholog, wychowawca grupy, do której
uczęszcza dziecko, inne osoby z personelu mające wiedzę o dziecku lub jego krzywdzeniu;
4) zespół interwencyjny sporządza plan pomocy dziecku, który określa podjęcie przez placówkę
działań w celu zapewnienia mu bezpieczeństwa oraz wsparcia;
5) dyrektor lub pedagog informuje rodziców/opiekunów prawnych o obowiązku zgłoszenia
podejrzenia krzywdzenia dziecka do odpowiedniej instytucji (prokuratura, policja lub sąd
rodzinny).
§ 9 Procedury interwencji w przypadku krzywdzenia dziecka
1. W przypadku gdy pracownik przedszkola podejrzewa, że dziecko jest krzywdzone, ma on
obowiązek sporządzić notatkę służbową i przekazać ją wychowawcy bądź dyrektorowi.
2. Wychowawca wzywa opiekunów ww. dziecka i w porozumieniu z psychologiem/pedagogiem
informuje ich o podejrzeniu krzywdzenia.
3. Pedagog/psycholog sporządza opis sytuacji przedszkolnej i rodzinnej dziecka oraz plan pomocy
dziecku na podstawie przeprowadzonych rozmów z przedszkolakiem, wychowawcami i
rodzicami.
4. Plan pomocy dziecku powinien zawierać wskazania dotyczące:
1) podjęcia przez przedszkole działań w celu zapewnienia podopiecznemu bezpieczeństwa, w tym
zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia do odpowiedniej placówki;
2) wsparcia, jakie placówka zaoferuje dziecku;
3) skierowania dziecka do specjalistycznej placówki - jeżeli istnieje taka potrzeba.
5. Plan pomocy dziecku jest przedstawiany przez pedagoga/psychologa opiekunom z zaleceniem
współpracy przy jego realizacji.
6. Pedagog/psycholog informuje opiekunów, że obowiązkiem pracowników przedszkola jest zgłosić
podejrzenie krzywdzenia dziecka do odpowiedniej instytucji (prokuratura/policja lub sąd rodzinny,
ośrodek pomocy społecznej bądź przewodniczący zespołu interdyscyplinarnego – procedura
„Niebieskiej Karty”
7. Po poinformowaniu opiekunów przez pedagoga/psychologa – zgodnie z punktem poprzedzającym
dyrektor placówki składa zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do prokuratury/policji lub wniosek o wgląd w sytuację rodziny do sądu rejonowego, wydziału rodzinnego i nieletnich, ośrodka pomocy społecznej lub przesyła formularz „Niebieska Karta – A” do przewodniczącego zespołu
interdyscyplinarnego.
8. Dalszy tok postępowania leży w kompetencjach instytucji wskazanych w ww. punkcie.
9. W przypadku gdy podejrzenie krzywdzenia zgłosili opiekunowie dziecka, a podejrzenie to nie zostało potwierdzone, należy o tym fakcie poinformować opiekunów dziecka na piśmie.
10. Pracownicy przedszkola, jako placówki oświatowej uczestniczą w realizacji procedury „Niebieskiej
Karty”, w tym uprawnieni są do samodzielnego jej wszczynania.
§ 10 Zespół interwencyjny
1. W przypadkach bardziej skomplikowanych (dotyczących wykorzystywania seksualnego oraz
znęcania się fizycznego i psychicznego o dużym nasileniu) dyrektor placówki powołuje zespół
interwencyjny, w skład którego mogą wejść: pedagog/psycholog, wychowawca dziecka, dyrektor
placówki, inni pracownicy mający wiedzę o krzywdzeniu dziecka (dalej określani jako: zespół
interwencyjny).
2. Zespół interwencyjny sporządza plan pomocy dziecku na podstawie opisu sporządzonego przez
pedagoga/psychologa oraz innych, uzyskanych przez członków zespołu, informacji.
3. W przypadku gdy podejrzenie krzywdzenia zgłosili opiekunowie dziecka, powołanie zespołu jest
obligatoryjne.
4. Zespół interwencyjny wzywa opiekunów dziecka na spotkanie wyjaśniające, podczas którego może
zaproponować opiekunom zdiagnozowanie zgłaszanego podejrzenia w zewnętrznej, bezstronnej
instytucji. Ze spotkania sporządza się protokół.
5. Z przebiegu interwencji sporządza się kartę interwencji.
6. Wszyscy pracownicy placówki i inne osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków
służbowych posiadają informację o krzywdzeniu dziecka lub informacje z tym związane, są zobowiązani
do zachowania tych informacji w tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym
instytucjom w ramach działań interwencyjnych.
§ 11 Zasady bezpiecznego korzystania z Internetu i mediów elektronicznych
1. Infrastruktura sieciowa placówki umożliwia dostęp do Internetu personelowi oraz dzieciom tylko pod nadzorem nauczyciela.
2. Sieć internetowa w przedszkolu jest zabezpieczona hasłami, które nie są udostępniane osobom spoza personelu.
3. Dzieci w przedszkolu korzystają z Internetu tylko pod nadzorem nauczyciela, np. w trakcie oglądania filmów edukacyjnych, prowadzenia gier i zabaw mających na celu ich rozwój. Obowiązkiem każdego nauczyciela jest poinformowanie podopiecznych o zasadach bezpiecznego wykorzystywania Internetu i każdorazowe sprawdzenie treści, która ma być udostępniona dzieciom.
4. W miarę możliwości wychowawcy grup przeprowadzają z dziećmi rozmowy wychowawcze
dotyczące bezpiecznego korzystania z Internetu.
5. Osoba odpowiedzialna za Internet zapewnia, aby sieć internetowa przedszkola była zabezpieczona
przed niebezpiecznymi treściami, instalując i aktualizując odpowiednie, nowoczesne oprogramowanie, które jest aktualizowane przez wyznaczonego pracownika.